Obchody 80. rocznicy powstania więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze

„Nigdy więcej”, te słowa wielokrotnie wybrzmiały w czwartek, 12 października w niemieckim nazistowskim obozie zagłady w Sobiborze, gdzie odbyły się obchody 80. rocznicy powstania więźniów. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele kilku państw, instytucji międzynarodowych, organizacji społecznych i muzeów martyrologicznych, a przede wszystkim grupa rodzin Ocalałych z Sobiboru. W modlitwę ekumeniczną włączył się biskup siedlecki, Kazimierz Gurda.

Relację przygotowała Elżbieta Zielińska - Gomółka:



Główną część obchodów otworzyło przemówienie Marvina Raaba - syna uczestniczki powstania Esther Raab. W swoim wystąpieniu podkreślił:

- Jestem tu dlatego, aby upamiętnić pamięć i heroizm tych ludzi, tych mężczyzn, kobiet i dzieci, których prochy zmieszane są z tą ziemią […]Moja mama mówiła, nie dajcie się zwieść słowom. Ci, którzy uciekli z Sobiboru, wcale nie uciekli. Nie ma ucieczki z Sobiboru. Nie ma jej dla mnie. Nie ma jej dla Polski. Nie ma jej dla Niemiec. Nie ma jej dla świata. Nawet Bóg nie może uciec z Sobiboru, dlatego Ci, którzy uciekli musieli zachować pamięć [...] Dziś ja niosę misję mojej matki z dumą i ciężkim sercem.

List do zgromadzonych skierował Prezydent RP Andrzej Duda, w którym zwrócił uwagę na potrzebę zachowania pamięci tamtych dni dla przyszłych pokoleń:

- Łączę się z Państwem składając hołd więźniom niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, uczestnikom powstania i wszystkim ofiarom holokaustu. Przed osiemdziesięciu laty miejsce to było świadkiem nieopisanego cierpienia oraz heroicznej odwagi, o których mamy obowiązek pamiętać i mówić. Jesteśmy to winni pomordowanym i ocalonym, ale też pokoleniom, które przyjdą po nas i będą kształtować jutro Polski, Europy i świata. Jest naszą powinnością by przekazać im prawdę, która pozwoli budować przyszłość na mocnym fundamencie sprawiedliwości i pokoju.

O potrzebie dzielenia się prawdą historyczną i wyciąganiu wniosków z bolesnych wydarzeń w swoich wystąpieniach zgodnie mówili premier Królestwa Niderlandów Mark Rutte, Minister Spraw Zagranicznych i Europejskich Republiki Słowacji Miroslav Wlachovský oraz ambasador Izraela w Polsce Yacov Livne.

Uroczystości połączone były z oddaniem do użytku dla zwiedzających założenia architektoniczno-krajobrazowego, które ukazuje trasę ostatniej drogi ofiar obozu do miejsca kaźni, komór gazowych i prowadzi na polanę mogił. O zakończeniu wieloletniego projektu mającego na celu godne upamiętnienie sobiborskich ofiar w swoim liście do zgromadzonych poinformował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Gliński, który odczytała Wanda Zwinogrodzka, podsekretarz stanu z tego resortu.
Do działalności Muzeum nawiązał w swoim przemówieniu Viktor Elbling, ambasador Republiki Federalnej Niemiec w Polsce, który podziękował dyrektorowi Tomaszowi Kranzowi i całemu zespołowi pracowników Państwowego Muzeum na Majdanku za ich oddaną pracę.

Jako ostatni zabrał głos Tomasz Kranz, dyrektor Muzeum na Majdanku, który podziękował wszystkim za obecność i dokonał podsumowania całej uroczystości:

- Nasza ceremonia, to wyraz hołdu dla ofiar obozu. Od dzisiaj nabiera on nowych kształtów. 180 tys. żydowskich dzieci, kobiet i mężczyzn zgładzonych w Sobiborze upamiętnia nowe założenie pomnikowe, które dopełnia otwartą trzy lata temu ekspozycję muzealną. Tym samym kończy się podjęta z inicjatywy Polski, Izraela, Holandii i Słowacji realizacja międzynarodowego projektu utworzenia w tym miejscu muzeum „przekazującego historię masowej zagłady obecnym i przyszłym pokoleniom”.

Po wystąpieniach miała miejsce modlitwa ekumeniczna. Jako pierwszy modlitwę odmówił Michael Schudrich - naczelny rabin Polski, następnie Kazimierz Gurda - biskup siedlecki, ks. dr Jarosław Szczur - proboszcz cerkwi św. Jana Teologa w Chełmie oraz ks. Wojciech Rudkowski - proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Radomiu i Kielcach.

Uroczystości zakończyły się złożeniem kwiatów przez delegacje państwowe, przedstawicieli instytucji i muzeów oraz rodziny Ocalałych przy polanie mogił wyznaczającej miejsce masowych grobów, w których znajdują się prochy ofiar Sobiboru.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent RP Andrzej Duda.